οι συνεπιβάτες μας (επίλογος)

Μια καμπίνα αεροπλάνου είναι μια εκ φύσεως πολυσυλλεκτική κοινότητα ανθρώπων που αναγκαστικά συμβιώνουν για όση ώρα διαρκεί μια πτήση. Τύποι επιβατών στην ουσία δεν ξέρω αν υπάρχουν, όχι γιατί δεν παρουσιάζονται κοινά χαρακτηριστικά μεταξύ τους, αλλά γιατί μάλλον είναι άδικο να προσπαθούμε να τυποποιήσουμε την ανάγκη του καθενός μας για ταξίδι και τον τρόπο που αυτή εκφράζεται στη συμπεριφορά μας μέσα σε μια καμπίνα.

Όλοι οι χαρακτήρες που παρουσιάστηκαν σε αυτή την ενότητα είναι αποτέλεσμα έμπνευσης βάσει πραγματικών περιστατικών, συνήθως ελαφρώς τραβηγμένων για τις ανάγκες μιας χιουμοριστικής, καυστικής ή και κωμικοτραγικής παρουσίασης.

Στο πλαίσιο αυτό θα μπορούσαν ακόμα να χωρέσουν κι άλλες μορφές επιβατών: ο διανοούμενος που ταξιδεύει για συνέδριο, οι νιόπαντροι, το παιδάκι που αναρωτιέται “mummy, what if we lived on the clouds?” και άλλοι πολλοί.

Μέσα από ένα τέτοιο φανταστικό σύνολο ξεχωρίζει μία παρουσία: αυτή του aviation enthusiast! Με αυτήν και ό,τι αντιπροσωπεύει θα ασχοληθούμε σε έναν από τους επόμενους μήνες.

Οι περιγραφές και τα κείμενά σας είναι όπως πάντα ευπρόσδεκτα ;-)

14. ο επιβάτης της Ετζίαν

Ένας γνωστός θεατρικός παραγωγός είχε δηλώσει κάποτε ότι οι χειρότεροι θεατές είναι οι τζαμπατζήδες. «Έχουν τη χειρότερη συμπεριφορά και τις πιο παράξενες απαιτήσεις», πρόσθεσε.

Στον ελληνικό αεροπορικό χώρο, οι...τζαμπατζήδες των οικονομικών αιθέρων (όσοι δηλαδή έχουν πληρώσει 10 ευρώ για να πετάξουν) δε συγκρίνονται συνήθως με τους τζαμπατζήδες της Μπίζνες (εκείνους δηλαδή των οποίων η εταιρία πληρώνει κάτι παραπάνω για να βρεθούν στις μπροστινές θέσεις).

Γιατί μπορεί ο επιβάτης των 39 ευρώ να ισχυρίζεται ότι έχει ιδιωτική φυσούνα, ότι έχει ντύσει τη βασίλισσα στα pink ή ότι πετάει για το ιδιωτικό νησί του, αλλά σε τελική ανάλυση είναι εντελώς ακίνδυνος. Βρίσκεται άλλωστε μέσα σε μια καμπίνα με άλλα εκατό και βάλε άτομα, την οποία πρέπει να εξυπηρετήσουν το μέγιστο 3-4 μέλη πληρώματος σε χρονικό διάστημα περίπου τριάντα λεπτών. Ο χρόνος από το service που του αναλογεί είναι έτσι κι αλλιώς απειροελάχιστος.

Ο επιβάτης της Μπίζνες, αντιθέτως, μπαίνει στο κλίμα της καλοπέρασης από νωρίς. Τρώει και πίνει στο lounge, τον μεταφέρουν στο αεροπλάνο με ξεχωριστό λεωφορειάκι και ζει με την προοπτική ότι θα ξαναφάει και θα ξαναπιεί στη σαφώς οριοθετημένη μπροστινή καμπίνα εν πτήσει, προτού αποβιβαστεί πάλι από ξεχωριστό λεωφορειάκι στον τελικό προορισμό του. Αισθάνεται ότι είναι το κέντρο του κόσμου. Και επειδή δε θέλει πολύ για να την ψωνίσει ο άνθρωπος (και δη ο Έλληνας συμπατριώτης μας), κάπου στο ενδιάμεσο όλης αυτής της διαδικασίας (δηλαδή ακριβώς την ώρα του service) θα ξετυλιχθούν όλες οι κρυφές επιθυμίες, όλα τα καταδικασμένα απωθημένα και όλες οι καταπιεσμένες παραξενιές του.

Και ποιος θα την πληρώσει; Το πλήρωμα φυσικά, το οποίο αν βρισκόταν σε άλλη εταιρία μπορεί και να έβαζε με κάπως πιο αυστηρό τρόπο στη θέση του τον απείθαρχο/τολμηρό/παράξενο μπίζνεσμαν. Αλλά εδώ θα αρκεστεί σε όση αυστηρότητα μπορεί να εκπέμψει μια στολή ειδικά σχεδιασμένη για να αναδεικνύει τα κάλλη των κοριτσιών και όχι το ρόλο τους στο να εξασφαλίζουν την τήρηση μιας απαραίτητης ήπιας πειθαρχίας στην καμπίνα.

Μια τέτοια επιλογή είναι φυσικό να επηρεάσει και τους επιβάτες.

Αγαπημένο IFE επιβάτη: «λίγο κρασί, λίγο φλερτ και τα Viagra μου».
Αγαπημένη απάντηση πληρώματος: «τα νεύρα μου, τα κάλλη μου κι ένα Airbus να φύγω...»

13. ο επιβάτης της ΟA

- Κοίτα, κοίτα! Η Aegean έφυγε. Εμείς, ακόμα...
- Aegean, ρε! Γαμώ τα αεροπλάνα έχει!
- Το δικό μας της Ολυμπιακής, πόσω χρονώ λες να είναι, ρε; Θα ‘ναι καμια 15αριά;
- Πλάκα με κάνεις, ρε; Κοίτα πόσο παλιομοδίτικο είναι!

Ο παραπάνω είναι πραγματικός διάλογος επιβατών της Ολυμπιακής στο «Μακεδονία» λίγους μήνες πριν. Σημειωτέον ότι η περί ης ο λόγος πτήση της Ετζίαν εκείνη την ώρα μόλις έφτανε και θα έφευγε σε κανένα μισάωρο. Επίσης, τα 737 των δύο εταιριών (SX-BLM της Ετζίαν και SX-BKF της Ολυμπιακής) είναι -με διαφορά έξι μηνών- συνομήλικα. Κάπου εκεί λοιπόν, στο τέλος της λογικής δηλαδή, συνειδητοποιούσα ότι φεύγαμε ακριβώς στην ώρα μας και θα φτάναμε στην Αθήνα νωρίτερα του προγραμματισμένου. Αυτό το τελευταίο μάλλον κανείς άλλος δεν το είχε πάρει χαμπάρι.

Αλλά σε μια καμπίνα της ΟΑ μπορεί να ζήσει κανείς την απόλυτη παράνοια. Γιατί ο επιβάτης της Ολυμπιακής τα θέλει όλα. Συγχρόνως, όμως, τα βρίζει και όλα. Συχνά έχει δίκιο, αλλά δεν είναι ποτέ δυνατόν να το βρει. Όχι μόνο γιατί πιθανότατα κανείς στην εταιρία δε θα ενδιαφερθεί για τα παράπονά του, αλλά και γιατί η γκρίνια του θα έχει πάντα το λανθασμένο τρόπο έκφρασης.

Ο επιβάτης της ΟΑ απαιτεί τη μέγιστη φροντίδα, το πιο περιποιημένο πλήρωμα, το καλύτερο service, το τελειότερο αεροσκάφος και την ακριβέστερη τήρηση του δρομολογίου όχι γιατί έτσι πρέπει να λειτουργεί κάθε σοβαρή εταιρία, αλλά γιατί αισθάνεται ότι η ΟΑ του ανήκει! “Πληρώνω φόρους και απαιτώ περιποίηση” είναι το σλόγκαν του κι ας ταξιδεύει στη χαμηλότερη δυνατή τιμή. Και ξεχνάει ότι κατά βάση ο ίδιος ήταν που πάντα στο βάθος συμφωνούσε με τις περισσότερες πολιτικές που εκτόξευαν τα χρέη της εταιρίας στα ύψη με τα γνωστά πλέον αποτελέσματα στις υπηρεσίες που παρέχει.

Κι όταν βλέπει ότι συχνά στην πτήση του καμία από τις προσδοκίες του δεν εκπληρώνεται; Γιατί ξαναπετάει; Μα γιατί θεωρεί την ΟΑ ασφαλή και πάνω από όλα βάζει την προσωπική του σωτηρία. Γι’ αυτό και στα γκάλοπ για το αν θέλει να κλείσει η ΟΑ απαντάει εμφατικά όχι.

Στην ουσία ο επιβάτης της ΟΑ απλώς λατρεύει να τη μισεί. Και η σχέση αυτή είναι τόσο ιδιαίτερη, που κρατάει για δεκαετίες. Η δε ερμηνεία της ίσως και να προκύψει μόνο ως αποτέλεσμα ειδικής ψυχανάλυσης κάποια στιγμή στο κοντινό ή μακρινό μέλλον.

Αγαπημένο IFE: μελωδικός ύμνος του τύπου «ΟΑ Ανέστη εκ νεκρών, … », γιατί αυτό χαρακτηρίζει τις προσδοκίες του για το μέλλον της εταιρίας. Συχνά, όμως, όταν συγκρίνει τιμές εκφράζεται με το ελαφρώς τροποποιημένο λαϊκό άσμα «Όταν βλέπω γλαροπλάνο, μου ‘ρχεται να σου την κάνω».

12. η αποτυχημένη τραγουδίστρια

Είναι ψηλή, ξανθιά, με εντυπωσιακές αναλογίες και ντυμένη κατάλληλα, ώστε να προκαλεί τα βλέμματα. Ζεσταίνεται συνεχώς όταν κάνει ζέστη μισό βαθμό Κελσίου πάνω από το συνηθισμένο στο πανάκριβο ξενοδοχείο που έμεινε μία φορά όταν ήταν διάσημη και ταλαιπωρεί το πλήρωμα πατώντας συνέχεια το κουμπάκι κλήσης.

Πετάει φυσικά για δουλειά μαζί με τη μάνατζερ. Στην ερώτηση «και τι κάνετε αυτόν τον καιρό;», απαντάει: «Γυρίζω όλη την Ελλάδα. Δίνω συναυλίες για να παρουσιάσω τη νέα μου δισκογραφική δουλειά». Εννοεί: «γυρίζω την Ελλάδα κάνοντας καμια αρπαχτή σε πανηγύρια και στρατόπεδα τώρα που μπήκαν οι νεοσύλλεκτοι, μπας και με θυμηθούν και βγάλω κανένα δίσκο της προκοπής».

Τον συνεπιβάτη που τη ρωτάει τον κοιτάζει στο πορτοφόλι, ενώ εκείνος την κοιτάζει στο αβυσσαλέο ντεκολτέ. Το φαντάρο που αναφέρθηκε νωρίτερα δεν τον κοιτάζει καν. Αντιθέτως, το βράδυ που θα δώσει τη συναυλία στη βραδιά οπλίτη θα του κουνηθεί μέχρι ζαλάδας, γιατί -πού ξέρεις;- και στα στρατόπεδα υπάρχουν ταλαντούχοι μουσικοί παραγωγοί.

Αγαπημένο IFE: αρνείται να ακούσει οτιδήποτε, γιατί δεν περιλαμβάνει τα δικά της τραγούδια.

11. ο φαντάρος

Έχει ξυπνήσει από τις 3 (ή δεν κοιμήθηκε καθόλου) για να προλάβει την πρωινή γαλατάδικη για Σάμο. Αν βέβαια αυτή πετάξει...

Επίσης, έχει -συχνά ανεκπλήρωτες- απαιτήσεις για την καλή εμφάνιση του πληρώματος, γιατί πιθανότατα θα αργήσει αρκετά να ξαναδεί γυναίκα που βλέπεται.

Κατά τα άλλα κοιμάται, γιατί θα περάσει αρκετός καιρός και μέχρι να ξαναδεί καλό ύπνο.

Αγαπημένο IFE: Πέγκυ Ζήνα ή Έφη Θώδη που κάνει μεγάλη επιτυχία και στο στράτευμα τα τελευταία χρόνια. Γιατί άλλο να ξυπνάς ακούγωντας «Έγερσις. Επαναλαμβάνω: Έγερσις» και άλλο με ringtone «Γλύκα, γλύκα, γλυκιά μου».

10. ο βουλευτής (και μελλοντικός αρχηγός κόμματος)

Ως απλός βουλευτής ταξίδευε στην Οικονομική της Ετζίαν. Τώρα που ξαναμπήκε στη Βουλή ως αρχηγός πετάει απαραιτήτως στην Μπίζνες της Ολυμπιακής.

Κάθεται στην πρώτη σειρά της Οικονομικής, με όλη η τριάδα δικιά του. Με το πρόσχημα της τρομερής κούρασης από τις κατακεραυνωτικές ομιλίες της ημέρας ρίχνει το κάθισμα τέρμα πίσω όσο πάει (ακόμη κι όταν δεν πρέπει), δηλώνοντας στους πάντες την παρουσία του, με τη σιγουριά βεβαίως ότι κανείς δε θα του την πει.

Αμέσως μετά την άφιξη χώνεται στο λεωφορειάκι με τους επιβάτες της Μπίζνες, γιατί κουράστηκε να περιμένει όρθιος μαζί με τον ταπεινό κοσμάκη, που μπορεί και να έχει πληρώσει το εισιτήριο περισσότερο από τον ίδιο.

Αντί IFE, κλείνει τα μάτια και ονειρεύεται τη στιγμή που στο μέλλον θα είναι αρχηγός και θα καλεί τους ψηφοφόρους να τον ακολουθήσουν χέρι χέρι.

9. οι ιπτάμενοι προσκυνητές (του Βατικανού και όχι μόνο)

«Οι προσκυνητές παλιά χρησιμοποιούσαν το τραίνο ή πορεύονταν βαδίζοντας. Πλέον δεν έχουν το χρόνο.»

Κάπως έτσι ήταν η δήλωση εκπροσώπου του Βατικανού στους βρετανικούς Τάιμς σχετικά με τις charterοπτήσεις σε προορισμούς θρησκευτικού ενδιαφέροντος που θεσπίστηκαν τον τελευταίο χρόνο. «Η ανάγκη τους όμως για πνευματική παρηγοριά είναι μεγαλύτερη από ποτέ» πρόσθεσε ο ίδιος.

Χαράς Ευαγγέλια (στην κυριολεξία) για τη Mistral που έκλεισε συμβόλαιο πενταετίας για να μεταφέρει περίπου 150.000 άτομα με low cost υπηρεσίες και μετά από ελάχιστες «βελτιώσεις» στα αεροσκάφη της, τα οποία πλέον φέρουν στο προσκέφαλο του καθίσματος ρήσεις από την Αγία Γραφή. Η κατά τα άλλα κιτρινόασπρη άτρακτος είχε ήδη τα χρώματα του Βατικανού, οι δε ταξιδευτές εν πτήσει απλώς θα προσεύχονται.

Το ίδιο πράγμα, άλλωστε, έκαναν και καμια εκατοστή μουσουλμάνοι επιβάτες σε πτήση της ΟΑ προς Αθήνα πριν χρόνια, με connection προς Τζέντα. Τρεις ώρες προσευχής και νηστείας λόγω Ραμαζανιού, που για εμάς τους ελάχιστους μη μουσουλμάνους επιβάτες σήμαινε απλώς ότι είχαμε πρόσβαση και σε δεύτερο δίσκο («για να μην πάνε για πέταμα», όπως μας είπε το πλήρωμα).

Οφείλω να ομολογήσω ότι μια τέτοια εικόνα τότε δήλωνε απλώς την πολυπολιτισμικότητα μιας καμπίνας αεροπλάνου. Τώρα, ίσως και να προκαλέσει θύελλες αντιδράσεων από φοβισμένους αμερικανούς ή/και ευρωπαίους συνταξιδιώτες μας. Οι καιροί αλλάζουν. Αλλά αυτό είναι ένα άλλο μεγάλο θέμα...

8. οι ηλικιωμένοι

Είναι μια συμπαθής γενικά αλλά παρεξηγημένη συχνά κατηγορία συνεπιβατών μας. Είναι ίσως οι πιο ευάλωτοι από τους συνεπιβάτες μας και οι λιγότερο εξοικειωμένοι με το αεροπλάνο ως μέσο μεταφοράς, γι’ αυτό και συχνά θα υποπέσουν σε μικρά αλλά χρονοβόρα λάθη, όπως το να διαλέξουν τη λάθος σκάλα επιβίβασης στο Άβρο. (Αλλά πώς είναι δυνατό να γνωρίζουν ότι η πίσω σκάλα είναι πιο πλατιά από την μπροστινή, την οποία και δυσκολεύονται να χρησιμοποιήσουν; Και γιατί το πλήρωμα δεν είναι εκεί για να τους ενημερώσει; Δεν το γνωρίζει;)

Άλλοτε πάλι θα πατήσουν το κουμπάκι της κλήσης για πράγματα συνηθισμένα, αλλά στα μάτια τους ανεξήγητα (όπως ο καπνός από το κλιματιστικό) ή για να ρωτήσουν το πιο ευνόητο πράγμα (π.χ. αν πρέπει να κλείσουν το σκιάδιο του παραθύρου μετά την απογείωση ή ακόμη κι αν επιτρέπεται να πάνε στην τουαλέτα εν πτήσει).

Δεν αισθάνονται περήφανοι για την όποια αδυναμία τους και γι’ αυτό η συμπεριφορά απέναντί τους είναι ίσως ο καλύτερος δείκτης εκπαίδευσης και συγχρόνως το απόλυτο κριτήριο πολιτισμού μιας αεροπορικής εταιρίας. Δυστυχώς, δεν τυγχάνουν πάντα της μεταχείρισης που τους αξίζει.