Sivilised

Και τι έχει να πει η αυτοδιαφημιζόμενη ως η πιο πολιτισμένη αεροπορική εταιρία για όλα αυτά τα περί αεροπορικού πολιτισμού;

Και μετά σου λέει ότι οι άλλοι ακόμα αγωνίζονται να βρουν τα κενά της αγοράς...

το κερασάκι στην τούρτα: οι συνεπιβάτες μας

Τέλη Φλεβάρη του 2007 στο κατάλληλο gate του Λος Άντζελες Ιντερνάσιοναλ Αίρπορτ. Επιστροφή στην Αθήνα και μετά από ένα δεκαπενθήμερο ταξίδι στην Αμερική κάτι τέτοιες βραδινές ώρες θέλει κανείς απλώς να μπει στο αεροπλάνο και να απογειωθεί. Ήρεμα και πολιτισμένα, χωρίς απρόοπτα, μπας και πάρει και κανέναν υπνάκο εν πτήσει. Η επιβίβαση γίνεται στην ώρα της, με τάξη και συνέπεια. Μπορεί σε μας τους Έλληνες να μην ταιριάζει η γερμανικού τύπου πειθαρχία, αλλά σε τέτοιες στιγμές προσωπικά την απολαμβάνω, έστω και στην ελβετική εκδοχή της. Σε τέτοιες φάσεις είναι που ξαναγυρίζουν στο μυαλό εικόνες ελληνικής επιβίβασης με τις απεγνωσμένες εκκλήσεις των υπαλλήλων στο gate που φωνάζουν τον “passenger Mr. Kathysteropoulos” ή την “passenger Mrs. Psonidou” που ξεχάστηκαν κάπου μεταξύ καφετέριας και duty free αντιστοίχως και τώρα κατευθύνονται άνετα και χαλαρά στο gate λες και δεν τρέχει τίποτα! Και μετά βρίζουμε ΟΑ και Aegean όταν υπάρχει καθυστέρηση... Είμαστε παρανοϊκός λαός τελικά…

Στο αεροπλάνο της swiss όλα κυλούσαν ομαλά. Η 26Α (παράθυρο φυσικά) με περίμενε καρτερικά με μαξιλαράκι, κουβερτούλα κλπ κι εγώ αισθανόμουν βασιλιάς στο Α340 του. Μέχρι που ανακάλυψα ότι στο 26C (δίπλα μου δηλαδή) θα συνταξίδευα...με ένα σκυλάκι. Έντεκα ωρίτσες παρέα. Και η κυρία του φαινόταν ατάραχη. Ιταλίδα μεσήλιξ (άρα πιθανότατα και με μεσογειακά νεύρα αν διαμαρτυρόμουν για κάτι), που συν τοις άλλοις δε γνώριζε ούτε λέξη αγγλικά. Σας ακούγεται εφιαλτικό; Ε, λοιπόν, ΔΕΝ ήταν! Η κυρία αποδείχθηκε συμπαθέστατη, το σκυλάκι ήσυχο και πειθαρχημένο και η πτήση κύλησε άψογα. Μέχρι που καταλήξαμε να παίζουμε στο κάθισμα λίγο πριν φτάσουμε στην Ευρώπη. Άλλη μια όψη πολιτισμού, που τελικά φαίνεται να χαρακτηρίζει τους επιβάτες κάποιων αεροπορικών εταιριών και που λείπει συστηματικά από άλλες. Σκεφτείτε το ίδιο σκηνικό σε πτήση μιας ινδικής εταιρίας...

Όχι ότι όλα είναι ρόδινα στον...«πολιτισμένο» δυτικό κόσμο μας βέβαια.

Αυτό και μια σειρά άλλα όμοια βιντεάκια που πρόσφατα παρουσίασε η Delta απλώς αναδεικνύουν μια πραγματικότητα. Στις πτήσεις του σήμερα, όπου το σέρβις περιορίζεται συχνά σε ένα γεύμα χειρότερο από φαστφουντάδικο και με άνεση που παραπέμπει στο τραπέζι του Προκρούστη, το μόνο που λείπει είναι οι κακοί συνεπιβάτες. Και μιας και οι εταιρίες έχουν μειώσει δραματικά τις υπηρεσίες ποιότητας που παρέχουν στον επιβάτη, προσπαθούν πλέον να περιορίσουν τις όποιες κακές εντυπώσεις του με το να μετακυλούν μέρος από την ευθύνη της ταλαιπωρίας του στον ίδιο.

Έχει μια λογική μεν. Ας μην τα ρίξουμε όμως όλα στις γιαγιάδες που νυστάζουν στο αεροπλάνο δε. Κάπου υπάρχει και η ξεχασμένη έννοια της άνεσης άλλωστε...

In-flight service: ο πολιτισμός των πληρωμάτων

Το ενδιάμεσο διάστημα μεταξύ απογείωσης και προσγείωσης μοιάζει με περίοδο ανακωχής πριν ή μετά τη μάχη. Η αναμονή για το check-in, το τρέξιμο στο terminal, ο εκνευρισμός μέχρι να τοποθετήσει επιτέλους ο μπροστινός τις σακούλες από το duty free στα ντουλαπάκια ώστε να περάσουμε κι εμείς στη θέση μας και άλλα τέτοια γραφικά τα έχουμε αφήσει πια στο έδαφος. Η αναμονή για τις βαλίτσες ή οι ουρές του immigration είναι ακόμα πολύ μακριά. Τώρα πετάμε.

Η απόλαυση μιας πτήσης έρχεται για πολλούς κατά βάση από δύο στοιχεία: το γαστριμαργικό (βλ. την ενότητα catering) και αυτό που σχετίζεται με την αλληλεπίδραση επιβάτη-πληρώματος. Στο τελευταίο, οι προσεγγίσεις είναι πολλές.

Π.χ. αργήσατε να εμφανιστείτε σε πτήση της British Airways και καθυστερείτε ένα ολόκληρο 767; Το πλήρωμα θα σας περιμένει στην είσοδο και θα σας βοηθήσει να κάνετε εντυπωσιακή άφιξη με ένα ζωηρότατο χειροκρότημα καλωσορίσματος. Ο προφήτης Τζέρριος το έζησε (όχι, δεν άργησε εκείνος φυσικά) και μπορεί να σας το επιβεβαιώσει. Βέβαια η ΒΑ εκπαιδεύει σοβαρά τα πληρώματά της και είναι περήφανη γι’ αυτό.

Αλλά και στην KLM περνάνε αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα. Ακόμη και τις αναταράξεις θα τις παρουσιάσουν με τρόπο. Η προϊσταμένη αναφώνησε «Get ready for your Disneyland flight!» και ο προφήτης Κανγκερλούσιος ακόμη έχει να λέει για το πόσο καλά πέρασε μαζί τους.

Εξάλλου, δε θα ξεχάσω και την αντιμετώπιση από πλήρωμα Ολυμπιακής σε επιβάτη που ήθελε να γίνει τύφλα μέσα στο Α300. Στο δεύτερο-τρίτο μπουκαλάκι κρασί του χαμογέλασαν και του είπαν ότι δυστυχώς δεν υπάρχουν άλλα ποτά διαθέσιμα στην καμπίνα, απλώς γιατί τελείωσαν. Λευκό πλην όμως αποτελεσματικό ψεμματάκι. Σε άλλες εταιρίες μπορεί και να του είχαν βγάλει τις ειδικές χειροπέδες που υπάρχουν και στις καλύτερες αεροπορικές εταιρίες/οικογένειες.

Αντιθέτως, όταν αμερικανίδα επιβάτις ζήτησε από το πλήρωμα της Air France να κρατήσει την κούπα του καφέ για λίγο ακόμα, παρά το ότι στην καμπίνα μάζευαν δίσκους, αντιμετωπίστηκε με...γαλλική "αβροφροσύνη". Της πήραν το δίσκο, της άφησαν το ποτήρι, ξύνισαν τις χαριτωμένες γαλλικές φατσούλες τους και ξεστόμισαν το ανεκδιήγητο «Σεγβίς α λα Κάγτ» (Service à la carte) με ανασηκωμένο φρύδι και ειρωνικό ύφος χιλίων καρδιναλίων, λες και της έκαναν την υπέρτατη χάρη σε ζήτημα ζωής ή θανάτου...

Και μιας και περάσαμε στο γαλλογερμανικό άξονα, έχετε δοκιμάσει ποτέ να μην κλείσετε το σκιάδιο του παραθύρου σας σε υπερατλαντική πτήση με Lufthansa όταν το πλήρωμα σάς διατάξει; Μην το κάνετε. Μαύρο φίδι που σας έφαγε. Η γερμανική πειθαρχία επιβάλει την τυφλή υπακοή σας. Είναι κι αυτό μια άποψη...

Σε τελική ανάλυση οι διαφορές εστιάζονται κυρίως στον τρόπο που η κάθε εταιρία επιβάλει την απαραίτητη πειθαρχία στις καμπίνες της. Άλλες το καταφέρνουν διακριτικά και άλλες κάνουν τα αδύνατα δυνατά για να το κάνουν αδιάκριτα.

Όπως και να το κάνουμε, πάντως, όσο κι αν οι εταιρίες αγωνίζονται να περιορίσουν το interaction επιβάτη-προσωπικού με τη χρήση της τεχνολογίας, όσο κι αν διαδωθεί το e-ticket και το ηλεκτρονικό check-in, ακόμη κι αν καταργηθεί κάθε στάδιο επαφής με οποιονδήποτε άνθρωπο μέχρι την επιβίβαση, μέσα στην καμπίνα το πλήρωμα θα υπάρχει πάντα και θα καθορίζει τις εντυπώσεις του καθενός μας από κάθε ταξίδι, πολιτισμένο ή μη.

Υ.Γ. Η δημοσίευση αυτή και ιδίως το παραπάνω video είναι εξαιρετικά αφιερωμένα στο φίλο μας Σ. Ντ., μαζί με τις καλύτερες ευχές για μια συνέχεια στην καριέρα του αντάξια της αγάπης του για τον αεροπορικό χώρο γενικότερα.

Ο πολιτισμός της ασφάλειας

Το αεροπλάνο έχει τη φήμη του ασφαλέστερου μέσου μεταφοράς. Άποψη ευρέως αποδεκτή και στατιστικώς σωστή. Επειδή, λοιπόν, βασικό κομμάτι μιας πολιτισμένης μετακίνησης είναι η προϋπόθεση ότι φτάνεις σώος και αβλαβής, οι δείκτες ασφαλείας παίζουν κι αυτοί το ρόλο τους.

Το ατύχημα, βέβαια, όταν έρχεται, ως επιβάτης δεν το μυρίζεσαι εύκολα. Τα τελευταία χρόνια έχουμε δει αρκετά παραδείγματα πτήσεων που κυλούσαν άψογα μέχρι λίγο πριν την προσγείωση. Μέχρι τη στιγμή που κάτι στράβωσε. Το είδαμε να συμβαίνει στην Air France (2005, Α343, YYZ), αργότερα στην Iberia (2007, Α346, UIO) και τελευταία στην BA (2008, B772, LHR), αλλά και παλιότερα και στην ΟΑ (1997, SKG, SX-CBI).

Σε όλα αυτά τα συμβάντα επιβάτες και πλήρωμα έφτασαν στον προορισμό τους στη χειρότερη περίπτωση με κάποια επουλώσιμα σωματικά (πιθανότατα και πολλά βαθύτερα ψυχικά) τραύματα. Το ότι έζησαν, όμως, μάλλον δεν ήταν απλώς τυχαίο. Τα περιστατικά αυτά συνέβησαν σε εταιρίες με αξιοπρεπή φήμη στον τομέα της ασφάλειας. Εκπαίδευση προσωπικού από τη μια και απαιτητική σχεδίαση από την πλευρά των κατασκευαστών αεροσκαφών από την άλλη σίγουρα συντέλεσαν στο να αποτραπούν ανθρώπινες απώλειες.

Η κουλτούρα ασφάλειας είναι άλλωστε κάτι που καλλιεργείται τόσο στο αεροπορικό προσωπικό όσο και στους επιβάτες. Τα προβλήματα συχνά εμφανίζονται και προειδοποιούν όταν οι διαδικασίες χαλαρώνουν, λόγω ίσως και μιας αδικαιολόγητα αυξημένης αυτοπεποίθησης που πάντα παραμονεύει.

Ως επιβάτες δε μένουμε απέξω από αυτόν τον κανόνα. Πόσοι άραγε εντοπίζουμε την κοντινότερη έξοδο κινδύνου μπαίνοντας στο αεροπλάνο; Ή πόσοι φροντίζουμε οι αποσκευές και οι πλάτες των καθισμάτων μας να μην εμποδίζουν τη διόδο στις εξόδους του αεροσκάφους, διευκολύνοντας μια πιθανή εγκατάλειψη; Και, για να δούμε και μια άλλη πτυχή του ίδιου θέματος, πόσοι γνωρίζουμε/θυμόμαστε ότι τον καιρό που το ίχνος της VV241 έσβηνε από τα ραντάρ, η ΟΑ είχε συμφωνία code-sharing με την εν λόγω εταιρία στις πτήσεις από/προς Αθήνα;

Η ασφάλεια είναι πάντα ένα εξαιρετικά σύνθετο θέμα και ίσως προσεγγίσιμο μόνο από τους ειδικευμένους σε αυτό επαγγελματίες. Σε αυτήν όμως συμβάλλουν εν μέρει με τον τρόπο τους και οι επιβάτες της κάθε πτήσης, το προφίλ των οποίων διαφέρει αρκετά από εταιρία σε εταιρία. Ένας βαθμός γνώσης και εξοικείωσης με το χώρο μπορεί και να διευκολύνει τα πράγματα σε μια κρίσιμη στιγμή.

Για πιο ακραίες περιπτώσεις, υπάρχουν και σεμινάρια επιβίωσης.

Ο πολιτισμός του seat pitch

Διάβασα πρόσφατα ότι η MIG ετοιμάζεται να μπει στον ελληνικό αεροπορικό χώρο με δυναμικό τρόπο. Οι προβλέψεις των προφητών μπορεί και να επαληθευτούν τελικά, σκέφτηκα, και ήρθε η ώρα να πάμε παρακάτω. Και να πιάσουμε το θέμα «άνεση» ή, πιο συγκεκριμένα, το θέμα «σιτ πιτς».

Όταν στην Ελλάδα πετούσαν ακόμη τα τιμημένα και θρυλικά 717 της ΟΑ, η επιλογή ήταν μία: έκλεινες ΟΑ και καθόσουν μπροστά. Καθόσουν κανονικά ή σταυροπόδι, διάβαζες, έτρωγες, έκανες πικ νικ, έκανες την πρωινή σου γυμναστική ή και τζόκινγκ ακόμα και όλα αυτά από την άνεση του καθίσματός σου. Ο χώρος έφτανε για όλα. Φήμες ότι μικρότεροι επιβάτες έπαιζαν ακόμη και «μήλα» στη σειρά 09 ελέγχονται ως ανακριβείς, αν και μάλλον κι αυτό εφικτό θα ήταν.


Ύστερα τα 717 αποχώρησαν κι έπεσε μαρασμός. Ήταν σα να παίρνεις από μικρό παιδί το αγαπημένο του παιχνίδι. Η θεία Aegean μας έφερε γυαλιστερά, φρέσκα και λαχταριστά Α320, αλλά στην άνεση μάς πήγε πίσω. Δε λέω, έκαναν τα πάντα οι άνθρωποι, μέχρι και λεπτότερα καθίσματα έβαλαν, αλλά με 168 θέσεις το αποτέλεσμα είναι πολύ μέτριο.


Όχι ότι οι ξένοι φίλοι και παντοτινοί μας ταξιδιωτικοί σύμμαχοι είναι καλύτεροι δηλαδή. Η Air France και πολλές θέσεις βάζει και τα λεπτά καθίσματα δε θέλει. Έχει βέβαια ειδικό τμήμα της μπροστινής καμπίνας στην Οικονομική των Α32S όπου τα πράγματα είναι πολύ καλύτερα, αλλά εκεί κάθονται όσοι για να μπουν στην Οικονομική έκαναν οικονομίες από καιρό. Δίκαιο μου ακούγεται παρόλα αυτά.


Αλλά και στην Business θαύματα δε γίνονται. Πάρτε για παράδειγμα τις μπροστινές θέσεις στην καμπίνα της Malev. Και πληρώνεις και ζαρώνεις (στο -φαρδύτερο κατά τα άλλα- κάθισμα).


Υπάρχουν, όμως, κάποιες μικρές, απλές και εφαρμόσιμες ιδέες που μπορούν να κάνουν τον επιβάτη ευτυχισμένο. Τόσο απλές, όσο και η μετακίνηση της θήκης των περιοδικών ψηλά, ώστε να μένει περισσότερος χώρος για τα γόνατα. Το σκέφτηκαν κάπου μεταξύ Airbus και Recaro και το βλέπουμε στη Swiss. Έξυπνο, αποτελεσματικό και πάντα στην Economy.


Ένα αντίστοιχο καλπάκι εφαρμόζει η Swiss και στις καμπίνες των Α340 της. Όταν ο μπροστινός ρίχνει την πλάτη του καθίσματός του, μετακινείται συγχρόνως προς τα εμπρός και το οριζόντιο τμήμα του καθίσματος. Έτσι, το seat pitch για τον όπισθεν καθήμενο αυξάνεται και η γκρίνια μειώνεται. Το δοκίμασα και δουλεύει. Θα έλεγα, μάλιστα, ότι είναι αντίστοιχο του seat pitch της Thai, που οι φήμες φέρουν ως εξαιρετικό (34άρι σε ίντσες μου λένε, αλλά προτιμώ να κρατήσω μικρό καλάθι). Η πράξη απέδειξε ότι ήταν απλώς φυσιολογικά επαρκές. Καλό μεν, όχι και κάτι το ιδιαίτερο δε.


Και κλείνουμε με τον εφιάλτη του Οικονομικού ταξιδιώτη, την Νο.1 απειλή της άνεσης (και των κρατικών αερομεταφορέων): τις low cost! Οι επιφυλάξεις πολλές, αλλά οι ναύλοι πεσμένοι, για να ρέουν ασταμάτητα οι ορδές των ταξιδιωτών που δε θέλουν να κλαίνε τα ευρώ τους. Σε κάποιες από αυτές, δε θα κλάψουν ούτε για το μηνίσκο τους, αρκεί να έχουν μυριστεί το κόλπο: πολλές low cost αυξάνουν την απόσταση ανάμεσα στα καθίσματα όσο πιο πίσω καθίσει κανείς στην καμπίνα. Η JetBlue το είχε ανακοινώσει εξαρχής (αν και μετά άλλαξε ρότα), ενώ και η Easyjet φαίνεται ότι σε κάποιο βαθμό το εφαρμόζει. Εδώ η σειρά 19 στα Α319 τους (που δεν είναι έξοδος κινδύνου):


Το κόλπο αυτό φυσικά δεν είναι τυχαίο. Υιοθετήθηκε για να επιταχύνει την επιβίβαση, μιας και στο άψε σβήσε του άτακτου boarding όλοι τρέχουν να κάτσουν όπου προλάβουν, με αποτέλεσμα να μπαστακώνονται στις μπροστινές θέσεις, εμποδίζοντας τους υπόλοιπους επιβάτες και καθυστερώντας τη διαδικασία αναχώρησης. Και επειδή τα ευρώ ξοδεύονται όσο το αεροπλάνο μένει στο έδαφος, αντί για το σύνθημα «παλουκωθείτε γιατί χανόμαστε», προσφέρουν μεγαλύτερη άνεση σε όσους τρέξουν προς τα πίσω. Κι έτσι, όλοι είναι χαρούμενοι.

Άλλωστε, τα κόλπα πολλοί εμίσησαν. Το καλό seat pitch κανείς.